Ev hizmetlerinde çalışan, ev işlerine yardımcı bayan, yaşlı bakıcısı, çocuk bakıcısı, hasta bakıcısı, villada karı koca çift ev yardımcısı çalışanlar, bahçıvan, gibi bütün çalışanlar için; sigorta ev sahibi tarafından yapılır mı?, ev işyeri, ev sahibi işveren sayılır mı? Ev çalışanı için sigorta nasıl yapılıyor? hangi işler ev hizmeti sayılır? gibi sorularla karşılaşmaktayız. Bu nedenle, bu hafta sizlere, ev hizmetlerinde çalışanların sigortası nasıl yapılır? yazımızı kaleme aldık.
Öncelikle, ev hizmetleri sayılacak durumları belirterek başlayalım;
*Ev içerisinde yaşayanlar için yapılabilecek temizlik, ütü, yemek yapma, çamaşır, bulaşık yıkama, alışveriş ve bahçe işleri ile çocuk, yaşlı veya özel bakıma ihtiyacı olan kişilerin bakım işlerinin ev halkı dışındaki bireyler tarafından yapılması işleri ev hizmeti sayılacaktır.
*Çocuk, yaşlı veya özel bakım işinin ev hizmetinde çalışanın evinde ya da hastane, bakımevi vb yerlerde yapılması da ev hizmeti sayılacaktır.
*Aynı evde oturan üçüncü dereceye kadar akraba olanların yaptıkları işler ev hizmeti sayılmayacaktır.
‘’Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı zorunludur.’’
Aileler, gerek bilgisizlik, gerek prim maliyeti, gerekse işleyiş ile ilgili prosedürler nedeniyle, ev çalışanlarına sigorta konusunda ne yapacaklarını bilemez durumda kalabiliyor. Ancak, 1.4.2015 tarihinden itibaren ‘Kolay İşverenlik’, ‘Kolay Sigorta’ uygulaması ile ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların bildirimleri kolaylaştırılmış, SGK’ya gitmeden, e-devlet, SMS gönderimi ile kolayca kayıt oluşturma ve bildirim yapma imkanı getirilmiştir.
Ayrıca, ev hizmetlerinde çalışanlar için ödenmesi gereken prim tutarları, daha makul seviyelerde yeniden düzenlenmiş, SGK Teşviklerinden yararlanabilme imkanı getirilmiştir.
‘’Sağlık Sigortası Kanunu, ev hizmetlerinde çalışanları 10 günden az çalışanlar ile 10 gün ve daha fazla olarak çalışanlar olarak iki ayrı şekilde düzenlemiştir’’
10 Günden Az Çalışanların Sigortalılığı
Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı olarak çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar. Bu şekilde sigortalı çalıştıran kişiler işveren sayılmamakta ve bu kapsamda çalıştırdıkları sigortalı için günlük brüt asgari ücretin yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödemeleri gerekmektedir.
Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı kişi çalıştıranlar Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine gitmeden başvurularını www.turkiye. gov.tr adresinin ‘e-hizmetler’ menüsünün altında bulunan ‘’Ev Hizmetleri‘ kısmını seçerek, ya da 5510’na SMS atarak bildirimde bulunabilirler.
SMS ile bildirimin nasıl yapılacağı www.sgk.gov.tr adresinden öğrenilebilir. İsterler ise bu işlerde 10 günden az çalışanlar, geri kalan primlerini yani, yaşlılık, malullük, ölüm, genel sağlık sigortası primlerini kendileri ödeyebilirler.
10 Günden Fazla Çalışanların Sigortalılığı
Ev hizmetlerinde işveren yanında 10 gün ve daha fazla süreyle çalışanlar için yaşlılık, malullük, ölüm, iş kazası ve meslek hastalığı ile genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası hükümleri uygulanmaktadır.
Ev hizmetlerinde 10 günden fazla sigortalı çalışanlar, genel sağlık sigortalısı da sayılmaktadır. Bu sigortalıların genel sağlık sigortasından faydalanabilmeleri için, son bir sene içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması yeterlidir. İşten çıkartılmaları halinde ise, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası şartlarını sağlamaları halinde işsizlik ödeneği de alabilmektedirler. İlgili çalışanların bildirimi ‘Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge’ ile yapılmakta olup bildirgedeki işe giriş tarihi sigortalılık başlangıç tarihi olmaktadır.
Önemli not:İşverenlerin bu bildirgeyi doldurup sigortalı ile birlikte imzaladıktan sonra çalışmanın başladığı ayın sonuna kadar ikamet ettikleri yere en yakın sosyal güvenlik merkez müdürlüğüne vermeleri
zorunludur. Bu bildirge dışında yapılan bildirimler Kurumca geçerli sayılmamaktadır.
Ev hizmetlerinde çalışanların sigorta prim tutarları ayda kaç gün çalıştığına göre değişiklik göstermektedir!!
1 Gün ile 9 Güne Kadar Çalışanlar
*1 ile 9 gün arasında çalışanların Asgari ücret üzerinden günlük sigorta prim tutarı 1,96 TL’dir.
*9 güne kadar kaç gün çalışıldıysa, 1,96 TL, gün sayısı ile çarpılacak ve ödenmesi gereken prim tutarı bulunacaktır.
*9 gün için asgari ücret üzerinden ödenecek toplam prim tutarı 17,66 TL’dir. *1 ile 9 gün arasında çalışanlar için sadece %2 oranında iş kazası meslek hastalığı primi ödenecektir.
*9 güne kadar çalışanlar için Emeklilik, hastalık, işsizlik primi ödenmemektedir.
10 Gün ve Daha Fazla Ev Hizmetlerinde Çalışanların Sigortası
10 gün ile 30 gün arasında ev hizmetlerinde çalışanların Asgari ücret üzerinden günlük sigorta prim tutarı 31,88 TL’dir.
*Ayda 30 gün çalışan kişi için ödenmesi gereken toplam prim tutarı, 956,48 TL’dir.
*30 günden az (10 gün ve fazla) çalışanlar için ödenecek prim tutarını bulmak için 31,88 TL’lik günlük prim tutarı ile gün sayısı ile çarpılacak ve ödenmesi gereken prim tutarı bulunacaktır.
*10 gün ile 30 gün arasında çalışanlar için %32,5 oranında SGK ve işsizlik sigortası primi ödenecektir. (5 Puanlık indirim sonrası)
*30 günden az süreyle evde hizmetlerinde çalışan kişiler eksik kalan günlerini SGK müdürlüğünden şahsen borçlanarak ödeyebilirler.
Peki, Ev Hizmetlerinde İşverenlerin Yararlanabilecekleri Teşvikler Nelerdir?
*Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla sigortalı çalıştıran işverenler için 5510 sayılı Kanuna göre 5 Puanlık İndirim Teşviki
*4447 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesine göre verilen Genç ve Kadın İstihdamı İle Mesleki Belgesi Olan Sigortalı İstihdamı Halinde Uygulanan Teşvik
*4447 sayılı Kanunun 50’nci maddesine göre verilen İşsizlik Ödeneği Alanların İstihdamı Halinde Sağlanan Teşvik ve yine 4447 sayılı Kanunun geçici 19 uncu maddesine göre verilen Yeni Nesil Teşvik indirimlerinden faydalanabilmektedirler. *5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin (ı) bendi teşvikinden yararlanmak için, işverenin ev hizmeti işinden dolayı Kuruma borcu bulunmaması gerekmektedir. *İşe alındığı tarihten önceki altı aylık dönemde Kuruma verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgeleri ile ek 9 uncu madde kapsamında sigortalılığının olmaması şartı aranmaktadır.
Bu haftaki yazımızda, ev hizmetlerinde çalışanların sigortası nasıl yapılır? konusunda önemli bilgiler aktarmaya çalıştık. Diğer teşvik ve olanaklarla ilgili olarak, daha fazla ve güncel bilgilere, ilgili resmi kurum internet sayfalarından ulaşabilirsiniz. Diğer yazılarımıza ulaşmak için tıklayınız.
Berkay Danışmanlık İnsan Kaynakları
Güldan ŞAHBAZ
İnsan Kaynakları Yöneticisi
11.11.2020